Btw bij verkoop van aandelen

Nu de economie is aangetrokken en de lol terug is in de markt, bestaat er meer belangstelling voor het kopen van bedrijven. Goed nieuws voor potentiële verkopers, maar aftrek van btw op kosten gemaakt bij verkoop van aandelen is een lastig onderwerp. In de praktijk wordt daarom snel besloten dan maar geen btw in aftrek te nemen. Dit is echter niet altijd terecht. Duidelijkheid omtrent de btw-positie vooraf biedt zekerheid en leidt tot lagere kosten.

Holding en btw-ondernemerschap

Het startpunt is altijd de vennootschap die de aandelen in een deelneming verkoopt. Als deze vennootschap niet kwalificeert als btw-ondernemer (dat wil zeggen: het is een zuivere houdstermaatschappij) dan kan deze vennootschap geen btw-aftrek claimen. Aftrek van voorbelasting staat slechts open voor btw-ondernemers en dan ook nog voor zover zij belaste prestaties verrichten. De eerste stap is om de holding te kwalificeren voor wat betreft de omzetbelasting.

1. Zuivere houdstermaatschappij

Een bekend arrest van het Europese Hof van Justitie over deze problematiek is het zogenaamde Polysar-arrest. Het Hof besliste daarin dat het enkele verwerven en het enkele houden van aandelen geen economische activiteiten zijn die kunnen leiden tot btw-ondernemerschap. De dividenden die de houdstermaatschappij ontvangt, vloeien enkel voort uit de eigendom van de aandelen en kunnen niet worden aangemerkt als de vergoeding voor een prestatie. Dat laatste is nodig om te kunnen komen tot een btw-belaste prestatie waar btw-aftrek tegenover staat. In btw-termen noemen we dit de zuivere houdstermaatschappij.

2. Tegen vergoeding moeiende holding

Als een houdstermaatschappij meer doet dan het houden van aandelen, namelijk het verrichten van prestaties tegen vergoeding (denk hierbij bijvoorbeeld aan management-, financierings- en advieswerkzaamheden), wordt de houdstermaatschappij op grond van deze activiteiten ondernemer in de zin van de btw.

3. Effectenmakelaar

Zoals is aangegeven maakt het enkel houden van aandelen een ondernemer nog geen btw-ondernemer. Op deze regel is een uitzondering gemaakt voor de effectenmakelaar, die zijn brood verdient met de handel in effecten.

4. Verlengstuk economische activiteit

Indien het houden van aandelen het rechtstreekse, duurzame en noodzakelijke verlengstuk van een economische activiteit van de holding is, is de holding voor de aankoop, het houden en de verkoop van de aandelen eveneens btw-ondernemer. Zo besliste het Hof van Justitie.

Hiervan is bijvoorbeeld sprake indien de holding ontvangen dividenden van de dochters (duurzaam) aanwendt voor het (op commerciële wijze) verstrekken van leningen aan dochters of derden.

Verkoop deelneming een belastbare handeling?

Uit het bovenstaande blijkt dat het houden van aandelen kan leiden tot btw-ondernemerschap als dit gecombineerd wordt met het verrichten van met btw-belaste handelingen, er sprake is van een effectenhandelaar of de verlengstukgedachte van toepassing is. Wanneer de verkopende holding als btw-ondernemer kwalificeert en een aandelenbelang in een deelneming verkoopt, is deze verkoop voor de btw als economische activiteit te bestempelen (aldus het Hof van Justitie in de zaak X-B.V.). Het belang hiervan is dat de titel economische activiteit de handeling binnen de sfeer van de omzetbelasting trekt. Niet-economische activiteiten vallen buiten bereik van de omzetbelasting en dat betekent dat er geen recht op aftrek van voorbelasting bestaat voor dit soort activiteiten.

Btw-belaste activiteit

De volgende stap is vast te stellen of deze economische activiteit een btw-belaste activiteit is. Btw-aftrek is alleen mogelijk voor zover de kosten waarop btw drukt zijn gebuikt voor met btw-belaste handelingen. Nu wil het geval dat de verkoop van aandelen een van btw vrijgestelde prestatie is, waarvoor dus in principe geldt dat er geen recht op aftrek bestaat voor de btw op kosten die rechtstreeks verband houden met de vrijgestelde prestatie. In de zaak BLP besliste het Hof van Justitie dan ook dat de btw op advieskosten niet voor aftrek in aanmerking komt nu de kosten direct verband hielden met een van btw-vrijgestelde aandelenverkoop. Daarmee zou de deur dicht moeten zijn en zouden we moeten kunnen concluderen dat de btw op advieskosten voor een aandelenverkoop nooit voor aftrek in aanmerking komt, maar toch is er nog een kleine opening.

Workaround aftrek btw op kosten verkoop aandelen

In het reeds genoemde AB SKF-arrest biedt het Hof van Justitie nog een mogelijkheid door te stellen dat de btw op kosten gemaakt voor de verkoop van aandelen toch voor aftrek in aanmerking komt. Dit, ondanks het feit dat de aandelenverkoop een van de btw-vrijgestelde prestatie is. Er is wel een rare sprong voor nodig, maar indien kan worden aangetoond dat de kosten niet zien op de aandelenverkoop sec, maar op de totale onderneming zelf, is aftrek wel mogelijk. Indien namelijk wordt aangetoond dat de verkoop van de deelneming of aandelen in de deelneming wordt gedaan ter verdere versterking van de totale activiteiten van de holding, is de rechtstreekse koppeling met de aandelenverkoop weg en kan de btw op de kosten gezien worden als algemene kosten van de holding. De btw kan als dusdanig in aftrek worden gebracht.

In de praktijk is het laatste niet eenvoudig aan te tonen en wordt vaak in algemeenheid gesteld dat de btw op advieskosten bij verkoop van aandelen niet voor aftrek in aanmerking komt. Echter, dit is wat kort door de bocht. Gezien de jurisprudentie is er ruimte om bij verkoop van aandelen toch (een gedeelte van) de in rekening gebrachte btw in aftrek te nemen.

Advies btw bij verkoop aandelen

In de btw-praktijk komen de voorbeelden met grotere regelmaat voorbij, omdat de btw aftrek op kosten gemaakt in verband met verkoop van aandelen toch altijd lastige materie blijkt. Wil je duidelijkheid over je btw-positie zodat je onderneming minder kosten hoeft te maken? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.