Transfer pricing – Analysis of transactions and arm’s length

Transfer pricing in Nederland

Het zakelijkheidsbeginsel (arm’s length) is een fundamenteel concept bij transfer pricing. Het zorgt ervoor dat transacties tussen verbonden partijen worden behandeld alsof het transacties tussen onafhankelijke entiteiten betreft. Dit voorkomt winstverschuiving en zorgt voor eerlijke belastingheffing. In dit artikel bespreken we de praktische toepassing van het zakelijkheidsbeginsel. We behandelen alle essentiële stappen om het principe correct toe te passen, zoals de functionele analyse en vergelijkbaarheidsanalyse. We helpen je bij het selecteren van de getoetste partij, het kiezen van de juiste verrekenprijsmethode en het bepalen van de zakelijke vergoeding (arm’s length). Wil je meer weten over het correct toepassen van deze methoden op jouw organisatie’s transfer pricing beleid? Neem dan direct contact op met onze specialisten. 

Toepassing van het zakelijkheidsbeginsel 

In aanvulling op ons eerdere artikel, waarin we kort het zakelijkheidsbeginsel (arm’s length) hebben geïntroduceerd, gaan we in dit artikel dieper in op de details. Het is belangrijk te begrijpen wat het zakelijkheidsbeginsel inhoudt en wat het doel ervan is. Het uitgangspunt is dat verbonden partijen onder dezelfde voorwaarden moeten handelen als onafhankelijke partijen in vergelijkbare omstandigheden. Dit concept is geïntroduceerd om ervoor te zorgen dat de fiscale winsten uit een overeenkomst tussen verbonden partijen vergelijkbaar zijn met die van niet-verbonden partijen. Dit resulteert in een eerlijke toewijzing van belastingen en winsten met betrekking tot een specifieke transactie tussen verbonden lichamen aan de relevante belastingjurisdicties. 

Om aan te tonen dat het zakelijkheidsbeginsel is nageleefd bij een specifieke transactie tussen ondernemingen, zijn er twee cruciale stappen te nemen: 

1. Een gedetailleerde functionele analyse van de transactie; en  

2. Een gedetailleerde vergelijkbaarheidsanalyse van de transactie. 

In de volgende paragrafen geven we een overzicht van deze analyses. 

Functionele analyse 

Voordat een prijs voor een transactie wordt vastgesteld, moeten de economisch relevante kenmerken van de transactie worden beoordeeld. Dit helpt om de transactie te karakteriseren en vast te stellen aan welke voorwaarden  transacties moeten voldoen om als vergelijkbaar te worden beschouwd, en of het nodig is om aanpassingen te doen voor de materiële feiten en omstandigheden van een vergelijkbare transactie. 

Deze stap is cruciaal voor het ontwikkelen van een basislijn waaraan de transactie tussen verbonden partijen moet worden getoetst of geprijsd. Dit omvat het uitvoeren van een analyse van de functies die worden uitgevoerd, de risico’s die worden genomen, en de activa die worden gebruikt door elk van de partijen bij de transactie. Daarnaast moeten alle andere economisch significante factoren in aanmerking worden genomen. Zodra de initiële functionele analyse is uitgevoerd, kunnen de transactie en de relevante entiteiten worden gekarakteriseerd. Deze functionele analyse, samen met de vastgestelde karakteriseringen, vormt de basis voor het bepalen of toetsen van de juiste prijs. 

Vergelijkbaarheids(economische)analyse 

Zodra een grondige beoordeling van de intragroepstransactie is voltooid, moet de meest geschikte prijs of reeks van prijzen voor deze transactie worden bepaald. Dit gebeurt via een economische vergelijkbaarheidsanalyse. 

Het zoeken naar vergelijkbare transacties (d.w.z. het uitvoeren van een benchmarkingstudie) is vaak het grootste en meest tijdrovende deel van deze analyse. Echter, het is niet de enige stap in een uitgebreide vergelijkbaarheidsanalyse. De OESO beschrijft negen belangrijke stappen die in dit proces kunnen worden gevolgd. 

Proces in negen stappen 

Het typische proces voor het uitvoeren van een vergelijkbaarheidsanalyse omvat negen stappen. Dit proces is niet verplicht; andere methoden die tot betrouwbare vergelijkingen leiden, zijn ook acceptabel. Naast de belangrijkste stappen kunnen er aanvullende stappen zijn naast deze hoofdstappen. 

Negen stappen van de OESO:  

1. Bepaal de te onderzoeken jaren. 

2. Voer een brede analyse uit van de omstandigheden van de belastingbetaler (hiervoor kan de eerder uitgevoerde functionele analyse als basis worden gebruikt). 

3. Begrijp de gecontroleerde transactie(s) die worden onderzocht, gebaseerd op een functionele analyse, om zo de geteste partij (indien nodig) vast te stellen, de meest geschikte verrekenprijsmethode vast te stellen, de te toetsen financiële indicator (bij een transactiewinstmethode) vast te stellen en de significante vergelijkbaarheidsfactoren die in aanmerking moeten worden genomen te identificeren.  

4. Onderzoek bestaande interne vergelijkbare transacties, indien aanwezig. 

5. Bepaal de beschikbare informatiebronnen over externe vergelijkbare transacties indien nodig en hun relatieve betrouwbaarheid. 

6. Selecteer de meest geschikte verrekenprijsmethode en afhankelijke van de methode, bepaal de relevante financiële indicator (bijvoorbeeld de nettowinstindicator bij een transactionele nettomargemethode). 

7. Identificeer potentiële vergelijkbare transacties. Bepaal de belangrijkste kenmerken waaraan een niet-gecontroleerde transactie moet voldoen om als vergelijkbaar te worden beschouwd, op basis van de relevante factoren uit stap 3 en de vergelijkbaarheidsfactoren uit punt D.1 van hoofdstuk I van de OESO-richtlijnen. 

8. Stel de vergelijkbaarheidsaanpassingen vast en pas deze waar nodig toe. 

9. Interpreteer en gebruik de verzamelde gegevens om de zakelijke vergoeding vast te stellen. 

Hieronder bespreken we drie van deze stappen in meer detail: de selectie van een getoetste partij, de meest geschikte verrekenprijsmethode, en de vaststelling van de zakelijke vergoeding. In toekomstige artikelen zullen we dieper ingaan op de identificatie van potentiële vergelijkbare transacties. 

De selectie van een geteste partij 

Bij het toepassen van bepaalde verrekenprijsmethoden, zoals de costplus-methode, de resale pricemethode of de transactional net margin methode (TNMM) , is het noodzakelijk om de partij bij de intercompany-transactie te kiezen waarvoor een financiële indicator, vaak een Profit Level Indicator (PLI) genoemd, wordt getest. Dit volgt uit de aard van deze methoden, aangezien deze methoden eenzijdig zijn en  alleen vereisen dat de financiële indicator voor één van de partijen wordt onderzocht. 

De geteste partij is meestal die waarvoor de verrekenprijsmethode het meest betrouwbaar kan worden toegepast en waarvoor de meest betrouwbare vergelijkbare transacties kunnen worden gevonden. Daarom is dit meestal de minst complexe entiteit die betrokken is bij  de transactie. Dit kan worden vastgesteld  op basis van de eerder uitgevoerde functionele analyse. 

De selectie van de meest geschikte verrekenprijsmethode 

De selectie van een verrekenprijsmethode richt zich altijd op het vinden van de meest geschikte methode voor een specifiek geval. Hierbij moet rekening worden gehouden met de sterke en zwakke punten van de door de OESO erkende methoden, de geschiktheid van de methode gezien de aard van de gecontroleerde transactie (zoals vastgesteld door een functionele analyse), en de beschikbaarheid van betrouwbare informatie over ongecontroleerde vergelijkbare transacties. Ook de mate van vergelijkbaarheid tussen gecontroleerde en ongecontroleerde transacties en de betrouwbaarheid van de nodige vergelijkbaarheidsaanpassingen om materiele verschillen te elimineren spelen een rol. Geen enkele methode is geschikt voor elke situatie en het is niet nodig om aan te tonen dat een bepaalde methode ongeschikt is onder de gegeven omstandigheden. 

De OESO erkent vijf methoden, onderverdeeld in twee categorieën: 

Traditionele transactiemethoden: 

•  Vergelijkbare ongecontroleerde prijs methode (“CUP”); 

• Cosplus-methode (“CPM”); en  

• Resale price methode  (“RPM”). 

Transactionele winstmethoden: 

• Transactional net margin  methode (“TNMM”); en 

• Profit split methode (“PSM”). 

Daarnaast staan de OESO-richtlijnen het gebruik toe van methoden die niet specifiek zijn opgenomen in de OESO-richtlijnen, mits deze methoden voldoen aan het zakelijkheidsbeginsel volgens de OESO-richtlijnen. Andere methoden mogen echter niet worden gebruikt ter vervanging van de door de OESO erkende methoden wanneer deze laatstgenoemden geschikter zijn gezien de feiten en omstandigheden. 

Overzicht van de vijf erkende verrekenprijsmethoden volgens de OESO 

CUP 

Een CUP (Comparable Uncontrolled Price) vergelijkt de prijs voor eigendom of diensten in een gecontroleerde transactie met de prijs voor eigendom of diensten in een vergelijkbare ongecontroleerde transactie onder vergelijkbare omstandigheden. Er zijn twee soorten CUP’s: interne en externe. Een interne CUP betreft een transactie tussen een van de bij de transactie betrokken partijen en een derde partij. Een externe CUP betreft een transactie tussen twee niet-verbonden partijen. Deze methode wordt als het meest geschikt beschouwd wanneer de vergelijkbaarheid zeer hoog is en er geen materiële verschillen zijn. Daarom wordt de CUP-methode meestal verkozen boven andere methoden. Echter, het is erg moeilijk een zeer hoog vergelijkbare transactie te vinden/identificeren en daarom kan een van de andere methoden meer geschikt zijn of op een betrouwbaardere manier worden toegepast. 

CPM 

De CPM (Cost Plus Methode) is een verrekenprijsmethode waarbij de kosten van de leverancier in een gecontroleerde transactie worden gebruikt. Aan deze kosten wordt een passende opslag toegevoegd om een redelijke winst te behalen, rekeninghoudend met de uitgevoerde functies, gebruikte activa, aangegane risico’s en marktvoorwaarden. Het resultaat, de kostprijs plus winstopslag kan worden gezien als een zakelijke prijs voor de oorspronkelijke gecontroleerde transactie. De CPM is het meest betrouwbaar bij transacties die betrekking hebben op de verkoop van halffabrikaten of het leveren van niet-verkoopgerelateerde diensten. 

RPM 

De RPM (Resale Price Methode) is een verrekenprijsmethode gebaseerd op de prijs waartegen een product, gekocht van een verbonden onderneming, wordt doorverkocht aan een onafhankelijke onderneming. Van deze verkoopprijs wordt de verkoopprijsmarge afgetrokken. Wat overblijft na deze aftrek, gecorrigeerd voor andere kosten zoals douanerechten, wordt beschouwd als een zakelijke inkoopprijs voor de oorspronkelijke transactie tussen de verbonden ondernemingen. De RPM kan beïnvloed worden door verschillen in rapportagestandaarden tussen Europese landen, wat vergelijkingen van brutowinstmarges onbetrouwbaar maakt. Bovendien is deze methode gevoeliger voor functionele verschillen dan de transactional net margin methode (TNMM). 

TNMM 

De TNMM (Transactional Net Margin Methode) is een transactionele winstmethode die de nettowinstmarge onderzoekt in verhouding tot een geschikte basis, zoals kosten, omzet, of activa. Deze methode wordt toegepast op een gecontroleerde transactie of op transacties die volgens de OESO-richtlijnen moeten worden samengevoegd. Vanwege zijn aard is de TNMM minder gevoelig voor transactionele of functionele verschillen, waardoor het over het algemeen de meest gebruikte methode is. 

PSM 

De PSM (Profit Split Methode) verdeelt de relevante winsten tussen verbonden ondernemingen uit een gecontroleerde transactie. Dit geldt ook voor transacties die volgens de OESO-richtlijnen moeten worden samengevoegd. De winsten worden vervolgens verdeeld over de betrokken verbonden ondernemingen op een economisch geldige basis, die een zakelijke winstverdeling benadert. PSM wordt meestal gebruikt wanneer elke partij genoodzaakt is een unieke en waardevolle bijdrage te leveren of bij sterk geïntegreerde operaties. 

PLI’s 

Zoals hierboven kort vermeld, zijn PLI’s financiële indicatoren die gewoonlijk worden weergegeven als een verhouding van de nettowinst tot een geschikte basis (omzet, gemaakte kosten, gebruikte activa). Het doel van de PLI is het meten van de verhouding tussen de nettowinst en de toepasselijke grondslag om een kwantitatief resultaat te verkrijgen voor een zakelijke prijs of reeks van prijzen. De keuze van een geschikte PLI is afhankelijk van een aantal factoren, zoals de karakterisering van de entiteiten en de transactie, de beschikbaarheid van vergelijkbare gegevens en de betrouwbaarheid van de resultaten. De meest gebruikte PLI’s, samen met de bijbehorende verrekenprijsmethode en karakterisering van de transactie/entiteit, worden in onderstaande tabel beschreven. 

PL	TP methode	Formule	Entiteit/transactie
Bruto marge	RPM	Brutowinst/ omzet	Fabrikanten en/of bepaalde dienstverleners
Nettokostenopslag/ opslag op totale kosten	TNMM	Bedrijfswinst/totale kosten	Fabrikanten, distributeurs en/of dienstverleners
Operationele marge	TNMM	Operationele winst / netto verkopen of netto omzet	Fabrikanten, distribiteurs en/of dienstverleners
Rendement op activa	TNMM	Bedrijfswinst/operationele activa	Fabrikantenen/ activa-intensieve dienstverleners
Rendement op geïnvesteerd vermogen	TNMM	Bedrijfswinst/geïnvesteerd vermogen	Fabrikanten en kapitaalintensieve activiteiten

Het is belangrijk op te merken dat, hoewel de bovenstaande tabel de meest typische situaties weergeeft waarin deze algemene PLI’s worden gebruikt, er ook andere omstandigheden kunnen zijn die geschikt worden geacht om deze of andere PLI’s te gebruiken en dat dit daarom per geval moet worden beoordeeld. 

Bepaling van de marktconforme vergoeding/arm’s length principe 

Zoals eerder vermeld, kan het proces voor het identificeren van potentiële vergelijkbare transacties variëren. De meest gebruikte aanpak is het uitvoeren van een benchmarkingonderzoek. Afhankelijk van de gekozen verrekenprijsmethode en de gebruikte PLI (indien nodig), levert een benchmarkingonderzoek doorgaans een resultaat of reeks resultaten op waaraan de groepstransactie kan worden geprijsd of getoetst. Zodra deze processen zijn voltooid, is de groepstransactie voldoende geanalyseerd met betrekking tot het zakelijkheidsbeginsel. Als jouw organisatie overweegt een groepstransactie aan te gaan of al dergelijke transacties hanteert, neem dan contact op met de belastingadviseurs van Crowe Peak. Wij kunnen helpen de transfer pricing-behoeften van jouw onderneming of groep te evalueren.