Verandering voor de duurzaamheidsrapportage met de EU omnibus

De Europese Commissie zet een belangrijke stap in het hervormen van de duurzaamheidsrapportage voor bedrijven. Op 26 februari werd een nieuw voorstel gepresenteerd om de rapportage- en due diligence-verplichtingen onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) te vereenvoudigen. Met een doelstelling om de rapportagelast met 25% te verlagen, kan dit voorstel grote gevolgen hebben voor de manier waarop bedrijven ESG-compliance benaderen. Voor bedrijven die zich met deze regelgeving bezighouden, betekent dit ingrijpende verschuivingen in verplichtingen en strategieën. Lees de belangrijkste veranderingen hieronder.

1. EU-omnibus verkleint het aantal rapportageplichtige bedrijven met 80%

Het voorstel van de Europese Commissie brengt ingrijpende wijzigingen in de duurzaamheidsrapportage, waardoor veel middelgrote bedrijven worden vrijgesteld, terwijl de verplichtingen voor grotere ondernemingen blijven gelden. 

Wie blijven voorlopig rapportageplichtig? 

Bedrijven met meer dan 1.000 medewerkers en een omzet van €50 miljoen+ of activa van €25 miljoen+.  Veel middelgrote bedrijven, inclusief beursgenoteerde mkb-bedrijven, zijn nu vrijgesteld. De Commissie moedigt echter het vrijwillig gebruik van de VSME-standaard, een ESG-rapportagekader ontwikkeld door EFRAG. 

Wie zijn voorlopig vrijgesteld? 

Middelgrote bedrijven die niet meer aan de drempelwaarden voldoen, inclusief beursgenoteerde mkb-bedrijven. 

Tip: Ook als de rapportageplicht vervalt, kan het nuttig zijn voor bedrijven met 500+ medewerkers om de VSME-standaard te hanteren om transparantie te behouden en een concurrentievoordeel te behouden. 

2. EU omnibus stelt rapportage uit voor bedrijven uit de tweede en derde golf

De Europese Commissie heeft een tweejarige uitstelperiode toegekend voor bepaalde groepen bedrijven die onder de CSRD-rapportage vallen. 

Wie moet nog steeds op tijd rapporteren? 

Bedrijven die onder de eerste golf van CSRD-verplichtingen vallen, moeten blijven rapporteren volgens de oorspronkelijke planning. 

Wie krijgt voorlopig twee jaar uitstel? 

Second wave: Grote ondernemingen die geen publieke belangen-entiteiten zijn, inclusief bedrijven met meer dan 500 medewerkers en moederbedrijven van grote groepen. 

Third wave: Beursgenoteerde mkb-bedrijven, kleine en niet-complexe kredietinstellingen en “captive” verzekerings- en herverzekeringsmaatschappijen. 

Tip: Gebruik deze extra tijd om ESG-gegevensbeheer te verbeteren, rapportagestrategieën te verfijnen en je te richten op materiële onderwerpen.

3. EU omnibus stopt verplichte overstap naar redelijke zekerheid

Het oorspronkelijke plan van CSRD om van beperkte (limited assurance) naar redelijke mate van zekerheid (reasonable assurance) over te stappen, wat de audit- en nalevingskosten flink zou verhogen, is geschrapt. Wel worden er nog gedetailleerde auditrichtlijnen gepubliceerd. 

Tip: Versterk de interne controles en kies toch voor limited assurance bij ESG-informatie. Dit waarborgt kwaliteit en houdt auditkosten beheersbaar. 

4. EU omnibus schaf sectorspecifiek rapportagestandaarden af

Het eerdere CSRD-kader vereiste dat er uiterlijk in 2026 sectorspecifieke rapportagestandaarden zouden komen. Dit vereiste is nu geschrapt, waardoor alle bedrijven de algemene ESRS-standaarden blijven volgen. 

5. EU omnibus vereenvoudigt rapportage over de waardeketen

Bedrijven hoeven niet langer uitgebreide ESG-gegevens van mkb-partners in hun waardeketen te verzamelen voor CSRD-rapportage. Wel kunnen ESG-gegevens nog vereist zijn onder andere regelgeving. 

Tip: Maak gebruik van vrijwillige ESG-rapportagestandaarden voor mkb-bedrijven om transparantie te behouden zonder overmatige due diligence-verplichtingen. 

6. EU omnibus stemt EU-taxonomie af op CSDDD

De toepasselijkheid van de EU-Taxonomie wordt nu afgestemd op de CSDDD, waarbij bedrijven aan deze cumulatieve voorwaarden moeten voldoen: 

• €450 miljoen+ omzet 
• 1.000+ medewerkers 

Bedrijven onder deze drempel kunnen vrijwillig deelnemen als ze aantonen dat hun economische activiteiten in lijn zijn met de EU-Taxonomie. Daarnaast worden de rapportagesjablonen vereenvoudigd om de administratieve lasten te verlagen. 

7. EU omnibus vertraagt implementatie van CSDD

De CSDDD wordt met één jaar uitgesteld en due diligence-controles zullen eens in de vijf jaar plaatsvinden in plaats van jaarlijks. De reikwijdte blijft ongewijzigd, maar bedrijven mogen alleen beperkte VSME-informatie opvragen bij partners met minder dan 500 medewerkers. 

Tip: Gebruik dit uitstel om due diligence-processen te verbeteren en betere relaties met leveranciers op te bouwen. 

8. EU omnibus vereenvoudigt CBAM

Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) wordt vereenvoudigd en geldt voortaan alleen voor bedrijven die jaarlijks meer dan 50 ton goederen importeren.

Duurzaamheidsrapportage en de EU omnibus: De nieuwe tijdlijn

Met het nieuwe voorstel van de Europese Commissie begint de politieke onderhandeling, maar de definitieve wetgeving ligt nog jaren in de toekomst. Zowel het Europees Parlement als de Europese Raad moeten het voorstel goedkeuren, een proces dat eerder meer dan twee jaar duurde voor CSRD, de EU-Taxonomie en CSDDD.

Wordt een akkoord bereikt in 2026, dan is implementatie op nationaal niveau niet waarschijnlijk vóór 2028. Tot die tijd blijven de bestaande duurzaamheidsverplichtingen gelden, vooral in landen die de CSRD al in nationale wetgeving hebben omgezet. Bedrijven moeten blijven voldoen aan de huidige normen, terwijl ze zich voorbereiden op toekomstige veranderingen. 

Belangrijkste lessen uit de EU omnibus: ESG blijft essentieel voor bedrijven

Hoewel het EC-voorstel grote wijzigingen introduceert, blijft duurzaamheidsrapportage een wereldwijde norm. ESG-rapportages worden breed gebruikt door investeerders en financiële instellingen, met standaarden zoals GRI en IFRS die wereldwijd aan belang winnen.  Niet rapporteren is geen optie meer, aangezien financiële instellingen nog steeds ESG-gegevens nodig hebben uit hun waardeketen. Bedrijven doen er goed aan proactief met rapportagekaders te werken, zoals de VSME-standaard, om naleving en transparantie te waarborgen. 

Geen omweg, maar uitstel. Benut de tijd die de EU omnibus biedt verstandig

Met het uitstel van CSRD- en CSDDD-verplichtingen krijgen bedrijven de kans om hun ESG-strategie te versterken. Identificeer materiële ESG-thema’s en richt de gegevensverzameling van jouw organisatie in op wat echt belangrijk is. Dit voorkomt overbodige rapportage en versterkt je duurzaamheidsstrategie. Gebruik deze extra tijd om ESG gegevens nauwkeurig bij te houden en duurzaamheidsdoelen aan te scherpen. De VSME-standaard biedt een flexibele aanpak die transparantie waarborgt zonder onnodige nalevingsdruk. In plaats van af te wachten, is dit hét moment om duurzaamheidsrapportage in een strategisch voordeel om te zetten.

Hulp nodig?

Neem contact op met onze ESG- en CSRD-specialisten.